Ανάμεσα σε άλλα, η δημιουργία νέων εμπειριών μπορεί να μας βοηθήσει να δημιουργήσουμε αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν «γνωστικό μας απόθεμα».

Ναι. Είναι εφικτό να βελτιώσουμε τη γνώση, τη λογική και τη μνήμη καθώς ο εγκέφαλός μας γερνάει. Αλλά αν είμαστε αφοσιωμένοι μόνο στο καθημερινό μας σταυρόλεξο με την ελπίδα ότι αυτό από μόνο του θα μας κρατήσει διαυγείς και σε εγρήγορση, τότε έχουμε πέσει σε τεράστια πλάνη.

Οι ερευνητές λένε ότι δεν υπάρχει μαγικό φίλτρο για τη βελτίωση της γνωστικής ικανότητας και ότι όλα είναι συνδυαστικά. «Δεν είναι μόνο η επίλυση σταυρόλεξων», λέει η Anja Soldan, PhD, αναπληρώτρια καθηγήτρια νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο John Hopkins, η οποία αυτή τη στιγμή εργάζεται σε μια ερευνητική μελέτη για το πώς γερνά ο εγκέφαλος και προσθέτει, «Το να εκθέτετε τον εαυτό σας σε νέα πράγματα, νέες ιδέες, νέες εμπειρίες—αυτό είναι ωφέλιμο».

Η δημιουργία νέων εμπειριών μπορεί να μας βοηθήσει να δημιουργήσουμε αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν «γνωστικό μας απόθεμα». Είναι δύσκολο να το ορίσουν, αλλά όπως υποδηλώνει το όνομα, είναι σαν εφεδρική νοητική δραστηριότητα. Καθώς η δομή του εγκεφάλου μας (συμπεριλαμβανομένου του εγκεφαλικού φλοιού, συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου και οδών λευκής ουσίας που συνδέουν περιοχές του εγκεφάλου) αρχίζει να αλλάζει και πιθανώς να συρρικνώνεται με την ηλικία περισσότερο γνωστικό απόθεμα δίνει στον εγκέφαλό μας ανθεκτικότητα που του επιτρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί καλά, ακόμη και όταν η φυσική του δομή δεν είναι στην καλύτερη του κατάσταση.

Η έννοια της γνωστικού αποθέματος προέρχεται από μια μελέτη του 1989 των αποτελεσμάτων αυτοψίας ηλικιωμένων γυναικών. Θεωρούνταν γνωστικά υγιείς τη στιγμή του θανάτου τους, ωστόσο ο εγκέφαλός τους είχε πολλές πλάκες που εμφανίζονται σε άτομα με προχωρημένη νόσο Αλτσχάιμερ. Οι επιστήμονες απέδωσαν την ασυμφωνία μεταξύ του φυσικού εγκεφάλου των γυναικών και της γνωστικής τους υγείας σε κάποιο είδος αποθέματος που τους επέτρεπε να αντισταθμίσουν τις αλλαγές στον εγκέφαλό τους.

Δόμηση γνωστικού αποθέματος
Τι δημιουργεί το γνωστικό απόθεμα; «Δεν έχουμε ακόμη καλή κατανόηση», λέει η Soldan. «Μόλις αρχίζουμε να κατανοούμε τι συμβαίνει στον εγκέφαλο που επιτρέπει σε κάποιον να έχει αυτό που πιστεύουμε ότι είναι πιο αποθεματικό από κάποιον άλλο». Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε, από το μέγεθος του εγκεφάλου ενός ατόμου μέχρι την αύξηση της συνδεσιμότητας του εγκεφάλου λόγω του πόσο «παρών» ήταν σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. «Πιστεύουμε ότι έχει να κάνει με το πώς επεξεργαζόμαστε καταστάσεις στον εγκέφαλό μας, πώς λύνουμε προβλήματα, πώς θυμόμαστε -αυτές οι γνωστικές διαδικασίες είναι πιθανώς πιο ανθεκτικές σε μερικούς ανθρώπους παρά σε άλλους», λέει ο Yaakov Stern, PhD, καθηγητής νευροψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.

Η έρευνα δείχνει ότι τα πράγματα που είναι γενικά υγιή για τον εγκέφαλό μας είναι πιθανώς χρήσιμα για την οικοδόμηση του γνωστικού μας αποθέματος, όπως:

Εκπαίδευση. Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα που έχουν περισσότερα χρόνια εκπαίδευσης έχουν μειωμένο κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια και άλλη γνωστική απώλεια που σχετίζεται με την ηλικία, σε σύγκριση με εκείνους με λιγότερη.

Δείτε τη συνέχεια του άρθρου στο queen.gr.